अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य
अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य
संपादन_-002.jpg)
- अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य म्हणजे दुसऱ्यावर चिखलफेक करणे नसून ते विचारांचे आणि अनुभूतीचे स्वातंत्र्य आहे. - ह. मो. मराठे
- स्वातंत्र्यही भिक किंवा दान म्हणून मिळणारी गोष्ट नसून ती मिळवण्याची गोष्ट आहे आणि जगातल्या सर्वच गोष्टींप्रमाणेच स्वातंत्र्याचीही एक किमंत आहे.मात्रही किंमत किती आणि कोणती हे आधीच ठाऊक होऊ शकत नाही.स्वातंत्र्य मिळविताना आणि ते मिळाल्यावर एक मुल्य म्हणून ते राबविताना किंवा टिकविताना हि किमंत उलगडत जाते आणि प्रत्येक पावलावर ती मोजावीच लागते.नो सुलभ हप्ते, नो कर्ज. स्वातंत्र्यही ज्याची गरज आहे चैन नव्हे, धारणा आहे मौज नव्हे त्याला हे आतूनच उमगलेलं असतं.जगताना जे खर आहे तेच लिहितानाही खरं आहे.लिहिण काही आकाशात होत नाही.तो हजार हिश्शान जगण्याचाच अनुषंग आहे.जगताना लोभामुळे अथवा भयापोटी हजार तडजोडी करणारा माणूस लिहिताना अचानक वेगळा होईल का ? कसा ?
- मी स्वातंत्र्य राबबविताना 'जे आणि जस' जगतो 'ते आणि तस' जगातील प्रत्येक माणूस जगलातर ते मला योग्य आणि न्याय्य वाटत का ? 'हाच स्वातंत्र्याची नैतीक वैधता ठरविण्याचा एकमेव आधार आहे म्हणून स्वातंत्र्याची चर्चा करताना दगडमारण्याचं अथवा थूंकण्याचं स्वातंत्र्य घेणार्‍या माणसाची चर्चा नको. आणि आतातरी स्त्रीची गणना आपण 'मनुष्य-कोटी'त करूया प्रत्येकवेळी तीच्यासाठी वेगळे निकष कशाला ? स्वांतत्र्य एक 'मानवी' मूल्य आहे. बायकांसाठी किंवा पुरूषांसाठी वेगवेगळ असायला स्वातंत्र्य म्हणजे टॉयलेटचा किंवा लोकलचा डब्बा नाही.स्त्री यच ग्रहावरचा मनुष्यप्राणी आहे.तिला जे शरीर आहे ते त्याच जीवशास्त्रीय नियमांनी बांधलेल आहे.त्यामुळे तीला लैंगिक संवेदना आहे.आहे तर ती लेखनात का येऊ नये ? इथे खरतर स्वातंत्र्याचा प्रश्न नसुन प्रामाणिकतेचा प्रश्न आहे.लिहिणार्‍याच्याच नव्हे तर वाचणार्‍याच्याही.(ह्या लेखकाचे/लेखिकेचे नाव हवे आहे[१])
- अभिव्यक्तीचं पारतंत्र्य आपल्या समोर उभं आहे. हे एक न संपणार गणित आहे.कलेवर गदा आणायचे आचार आणि विचार सुरूच रहाणार.तरीही जोशात न घाबरता आपल्याला हवी ती कलाकृती घडवत रहायचं (ह्या लेखकाचे/लेखिकेचे नाव हवे आहे[२])
- माझ्या लेखी स्वातंत्र्य म्हणजे व्यक्त होण्याची मुक्तता असणं.कुठलिही संवेदना व्यक्त करताना त्यावर बंधन नसणं म्हणजे स्वातंत्र्य.हवं तस जगता येण म्हणजे स्वातंत्र्य.कलाकाराच्या दृष्टीने अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य असण महत्वाच .......कलाकाराच स्वातंत्र्य हे इतरांमध्ये ऊर्जा निर्माणकरण्या साठी अथवा प्रेरणा मिळण्या साठी असाव.(ह्या लेखकाचे/लेखिकेचे नाव हवे आहे[३])
- अभिव्यक्ती ही त्या त्या धार्मिक, राजकीय बहुसंख्य समूहाच्या बाजूने दिसून येते. म्हणूनच धर्म ही बाब व्यक्तिगत पातळीवर ठरावी. सार्वजनिक, शासकीय, राजकीय पातळीवरून धर्म हटवला गेला पाहिजे. धर्माऐवजी फक्त भारतीय ही ओळख आली तरच अभिव्यक्तीत मोकळेपणा येईल..[४]
- संस्कृतीरक्षणाच्या आवरणाखाली कित्येकांचे भोळेपणाने तर काहींचे धूर्तपणाने जळमटे आणि कोळिष्टकांचे जाळे विणण्याचे कार्यच चालू राहते. जगभराच्या इतिहासात सर्वच हुकूमशहांनी संस्कृतीरक्षणाच्याच नावाखाली देशांचा, संस्थांचा, प्रसारमाध्यमाचा आणि शिक्षणपद्धतींचा ताबा घेतला. त्यांतील साऱ्यांचे सर्वकाळ हेतू वैयक्तिक स्वार्थाचेच होते असे राजरोसपणे म्हणता येणार नाही. या हुकूमशहांच्या, त्यांना ताकद देणाऱ्या वाद, विचारप्रणाली किंवा धर्माधारांची आपल्या समाजाचे याने भलेच होणार आहे अशीच धारणा होती. हेतू काहीही असला तरी या सांस्कृतिक रखवालदारीने समाज मागे फेकला गेला; प्रगतीची दारे बंद झाली; विचारांचे आदानप्रदान थंडावले असाच इतिहास आहे. अगदी हुकूमशहा, देश, इतक्या मोठ्या पातळीवर जाण्याची गरज नाही. आपल्या आजूबाजूसही उद्योग, सामाजिक वा शासकीय अश्या ज्या संस्था मोडकळीस येतात त्यांमध्ये "विचार स्वातंत्र्यास बंधन" हेच सामायिक कारण असावे असा अंदाज आहे.........
- ...........भाषा स्वातंत्र्यामुळे सभ्यतेवर होणारा तथाकथित घाला/ परंपरांना नागवेपणाने दिली जाणारी आव्हाने यांनी समाजाची घडी विस्कटणारही असेल. पण हे अप्रिय -- कदाचित पूर्णपणे अयोग्य -- असे विचार कोणाच्यातरी मनांत खदखदत आहेतच. मग ते वेळीच सामोरे येण्यातच सर्वांचे भले आहे. ही तळमळ, भडभड विद्रोही व्यासपीठावर मांडली जाऊन वेगळ्या पद्धतीची जातीयता निर्माण होण्यापेक्षा सर्वमान्य अशाच व्यासपीठावरची शांतता भंग पावली तर एकवेळ चालेल.हे हलाहल पचविण्यास सर्वसामान्य माणूस नक्कीच समर्थ आहे. त्याची चिंता विद्वत्जनांनी बाळगू नये. [५]
अभिव्यक्ती म्हणजे
संपादन- व्यक्तीची संपूर्ण अभिव्यक्ती म्हणजे त्या व्यक्तीचे व्यक्तिमत्त्व होय. -अरुणा सबाने
ही Google च्या http://marathi.webdunia.com/migfgजीएफscellaneous/beauty/womenday/0903/05/1090305076_1.htm ची कॅश आहे. 17 Nov 2009 12:22:37 GMT वाजता हे पृष्ठ जसे दिसले होते त्याचा हा स्नॅपशॉट आहे.
- जाणीवेची अभिव्यक्ती म्हणजे शब्द.-लिखाळ
Google च्या http://likhaal.blogspot.com/2008_12_01_archive.html ची कॅश आहे. 22 Nov 2009 19:32:10 GMT वाजता हे पृष्ठ जसे दिसले होते त्याचा हा स्नॅपशॉट आहे.
- "मनात उचंबळणार्‍या भावभावनांची समर्पक शब्दांत केलेली अभिव्यक्ती म्हणजे काव्य" -मुळ वक्त्याचे नाव हवे
- ‘अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य’ ही गंभीर संकल्पना आहे. त्यात ‘लोकशाही’ आहे, व्यक्तीची प्रतिष्ठा आहे, दुसऱ्याचा न पटणारा विचारही ऐकून घेण्याचा समजूतदारपणा आहे, सहिष्णूता आहे.-[Google's cache of http://www.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=40312:2010-01-15-10-52-00&catid=252:2009-12-30-13-45-38&Itemid=250. मुकुंद टाकसाळे]
अभिव्यक्ती
संपादन- माणूस हे अनेक सद्गुणांचे मंदिर आणि अभिव्यक्ती स्थान आहे.- प्राचार्य शिवाजीराव भोसले
virtual freedom
संपादनThe ability to behave or express oneself within a set of socially or politically set parameters while simultaneously perceiving oneself to be free of any such parameters. Coined by Tim Francis in May 2007.
हे सुद्धा पहा
संपादनसंदर्भ
संपादन- ↑ Google's cache of http://www.loksatta.com/old/daily/20060814/viva.htm. It is a snapshot of the page as it appeared on 20 Feb 2010 12:40:18 GMT.
- ↑ Google's cache of http://www.loksatta.com/old/daily/20060814/viva.htm. It is a snapshot of the page as it appeared on 20 Feb 2010 12:40:18 GMT.
- ↑ Google's cache of http://www.loksatta.com/old/daily/20060814/viva.htm. It is a snapshot of the page as it appeared on 20 Feb 2010 12:40:18 GMT.
- ↑ Google's cache of वक्तृत्वोत्तेजक सभेच्या वतीने आयोजित केलेल्या वसंत व्याख्यानमालेत राजन खान. It is a snapshot of the page as it appeared on 12 May 2010 12:50:00 GMT. .
- ↑ manogat प्रेषक एकलव्य (रवि., १४/०५/२००६ - १७:४६) page as seen on 29 June 2010